Không Quân Mỹ trong chiến tranh Việt Nam – US Air Force in Vietnam war 1975

Không Quân Mỹ trong chiến tranh Việt Nam trong những ngày cuối cùng 30 tháng 4 năm 1975 khi Sài Gòn sụp đổ – US Air Force in Vietnam war before the fall of Saigon

Tài liệu này được lược dịch từ tài liệu “The last flight from Saigon” – “chuyến bay cuối từ Sài Gòn” của các tác giả trong Không Quân Mỹ bao gồm : trung tá Thomas G. Tobin, trung tá Arthur E. Laehr, trung tá John F. Hilgenberg, trung tá David R. Mets. Tài liệu này được chỉnh biên bởi trung tá A.J.C. Lavalle. Tài liệu này được lưu trữ tại Cục Lưu Trữ của Quốc Gia Mỹ

LỜI MỞ ĐẦU

Chiến dịch Gió Lốc – Operation Frequent Wind trong hai ngày cuối cùng của tháng 4 năm 1975 đã chấm dứt gần 20 năm cuộc dính líu của Mỹ vào Việt Nam. Trong một nỗ lực cực lớn, Đại Sứ Quán Mỹ cùng Văn Phòng Phái Bộ Quốc Phòng Mỹ – Defense Attache Office (DAO) đã chuẩn bị, tổ chức và thực hiện cuộc di tản và đưa hơn 130.000 người bao gồm : người Việt Nam, người Mỹ và những công dân thuộc Thế Giới Thứ Ba khỏi miền Nam Việt Nam 

Trong suốt quá trình di tản đó, đối mặt với hàng trăm quyết định, hàng loạt áp lực từ chính trị đến quân sự, đối mặt với áp lực của quân đội Bắc Việt, Graham Martin – Đại Sứ Mỹ cuối cùng tại miền Nam Việt Nam đã đánh giá về cuộc di tản là “Địa Ngục của sự thành công” – “The hell of the good job”

Buổi chiều tối ngày 29 tháng 4 năm 1975, trung tá Không Quân Arthur E. Laehr và trung tá John F. Hilgenberg nhảy ra khỏi chiếc trực thăng CH-53 trên bong tàu sân bay USS Midway, cả hai thở phào nhẹ nhõm khi chuyến bay của 2 người là chuyến cuối cùng và chiến dịch Gió Lốc – Operation Frequent Wind đã kết thúc

45 phút trước đó, cả hai sĩ quan này đã đậu trực thăng ở bãi đáp trực thăng thuộc Văn Phòng Phái Bộ Quốc Phòng – Defense Attache Office ở sân bay Tân Sơn Nhứt, cả hai đã chứng kiến sân bay đen nghịt khói và phủ đầy mảnh đạn do rocket và đạn pháo của quân Bắc Việt liên tục bắn phá

Ở sân bay Nakhon Phanom, Thái Lan cách Sài Gòn khoảng 750km, trung tá Thomas G. Tobin được di tản từ ngày 17 tháng 4 cùng các chuyên viên kỹ thuật thuộc Liên Đoàn Cố Vấn Hỗ Trợ – Support Advisory Group đang liên tục lo lắng về những người bạn của học còn mắc kẹt ở Việt Nam. Đường dây liên lạc Nakhon Phanom – Hawaii – Saigon – Washington liên tục bị quá tải khiến liên lạc đều bị đứt nghẽn

Những ngày tiếp theo sau đó, cả 3 người này đã tập hợp tại Hawaii để hoàn thành tài liệu đánh giá về những nỗ lực của người Mỹ trong những ngày cuối cùng vừa qua ở miền Nam Việt Nam. Sau đó, 3 sĩ quan này sẽ kết hợp với trường Cao Đẳng Không Quân – Air War College ở Alabama. Họ sẽ cùng nhau thảo luận, phân tích để có bản báo cáo về những thất bại của người Mỹ ở miền Nam Việt Nam, sự thành công của chiến dịch Gió Lốc, …

Không Lực là yếu tố then chốt trong việc giữ cho miền Nam Việt Nam đứng vững trước những sự tấn công của quân du kích Miền Nam và quân chính quy miền Bắc xâm nhập vào miền Nam. Không Quân đã đảm nhiệm nhiều vai trò bao gồm : trinh sát, yểm trợ tầm gần, không vận, ngăn chận đường tiếp tế trên đường mòn Hồ Chí Minh, ngăn chận các đường tiếp tế ở miền Bắc …

Không Quân Mỹ đã giúp miền Nam Việt Nam đánh bại cuộc tấn công  của quân miền Bắc trong Tết Mậu Thân 1968 và đặc biệt là cuộc tấn công lớn trong Mùa Hè Đỏ Lửa 1972. Không Quân cũng đã tấn công vào Hà Nội vào tháng 12 năm 1972 và ép miền Bắc quay trở lại bàn đàm phán

Bài viết trên Washington Post ngày 24 tháng 1 năm 1973 của ký giả Joseph Alsop :

“Tôi không chắc các cuộc ném bom dịp Giáng Sinh có mang lại điều mong muốn cho tổng thống hay không. Tuy nhiên, vào thời điểm cuối cùng, thông điệp từ Hà Nội được gửi đến Hoa Kỳ rằng các cuộc đàm phán sẽ được nối lại trên cơ sở nghiêm túc với các điều khoản có thể được chấp nhận”

Trong toàn cục, Mỹ đã đến Việt Nam bằng Không Quân và rời đi trong cuộc di tản bằng đường không lớn nhất lịch sử. Chiến dịch di tản ban đầu được đặt mật danh “TALON VISE” và sau đó đổi thành Gió Lốc. Chiến dịch đã thành công khi di tản lượng người lớn nhất trong lịch sử và là một trong những những nhiệm vụ thành công nhất của Không Quân Mỹ

CHƯƠNG I : GIAI ĐOẠN 1973-1974

Ngày 28 tháng 1 năm 1973 khi Hiệp Định Paris được ký kết và hòa bình được lập lại ở miền Nam Việt Nam. Đây cũng được xem là thời điểm bắt đầu của chiến dịch Gió Lốc và cao điểm của nó là những ngày cuối tháng 4 năm 1975

Nhìn lại quá trình dính líu của Mỹ trong cuộc chiến Việt Nam. Nhiều người cố gắng lý giải vì sao lại có sự kết thúc như vậy. Nhiều người khác đặt ra câu hỏi liệu có thể có kết cục khác và theo chiều hướng khác

Một trong những yếu tố quyết định đến kết cục của cuộc chiến là phát ngôn của tổng thống Mỹ Nixon tại đảo Guam vào tháng 7 năm 1969 khi ông vạch ra đường lối ngoại giao của Mỹ trong những năm 1970s sắp tới. Trong đó, ông nhấn mạnh đến các quốc gia đồng minh, sức mạnh và sự sẵn lòng đàm phán :

“Mỹ không thể và sẽ không thể vạch ra mọi kế hoạch , thiết kế mọi chương trình, thực hiện mọi quyết định và đảm nhiệm vai trò phòng thủ cho mọi quốc gia tự do trên thế giới. Chúng ta sẽ xem xét và thực hiện điều này khi xét đến lợi ích của nước Mỹ”

Mùa Xuân năm 1972, phần lớn lực lượng tác chiến trên bộ của Mỹ đã rời khỏi Việt Nam theo kế hoạch Việt Nam Hóa Chiến Tranh khi quân đội VNCH sẽ đảm nhiệm công việc tác chiến chính để bảo vệ quốc gia họ khỏi sự tấn công của miền Bắc . Lúc này, Không Quân Mỹ vẫn được duy trì nhằm giúp quân đội miền Nam có thể thời gian để tích lũy sức mạnh . Khi quân Bắc Việt mở chiến dịch Mùa Hè Đỏ Lửa năm 1972, Không Quân Mỹ đã được huy động tối đa để yểm trợ, tấn công các mục tiêu kho tàng, đường tiếp tế trên lãnh thổ cả miền Nam lẫn miền Bắc giúp đánh bại quân Bắc Việt

Tiến trình đàm phán của Ngoại Trưởng Henry Kissinger tưởng chừng như sẽ tốt đẹp trong mùa Thu năm 1972 lại bất ngờ khựng lại vào giữa tháng 12 năm 1972 . Chiến dịch Linebacker II đánh thẳng vào Hà Nội đã thuyết phục Bắc Việt rằng người Mỹ vẫn sẽ hỗ trợ chế độ của tổng thống Thiệu ở miền Nam và ép họ quay lại bàn đàm phán để ký thỏa thuận ngừng bắn vào ngày 28 tháng 1 năm 1973. Kết quả là sau đó một thỏa thuận Hòa Bình mà người Mỹ gọi là hòa bình trong danh dự – “peace in hornor”